Van Poesjkin tot Poetin en snel terug

Samen met mijn collega Luc van Doorslaer (University of Tartu, KU Leuven) hield ik gisteren voor het Centrum voor Russische Studies (KU Leuven) een online-lezing over het beeld van de Russische beer in het Westen en in Rusland. Wie er niet bij kon zijn, maar wel graag Russische beren ziet (vanaf een veilige afstand), kan hieronder de opname van de lezing bekijken. Met dank aan Anna Sashchenko, coordinator van het Centrum voor Russische Studies.

Deze lezing is gebaseerd op het hoofdstuk ‘Russian bears on the move, or how national images are transferred’ dat Luc van Doorslaer en ik geschreven hebben voor het recent verschenen boek Transfer Thinking in Translation Studies: Playing with the black box of cultural transfer. Hier is daarvan de abstract:

This chapter studies how animal images are socially constructed as representations of national or cultural identity, and how they function when they are transferred to other linguistic and cultural areas. While symbol and image attribution are essentially variable and changeable, they potentially carry a high degree of national and cultural image projection. The case study under investigation is that of the bear, which has been used as a symbol for several countries, regions and other collectivities. Whereas features such as wildness and strength often reappear, a bear can also be associated with softer characteristics such as kindness and friendliness. This chapter analyzes the different adaptations of the bear in relation to Russia. On the one hand, especially in the West, a negative hetero-image was/is used, mainly in a context of armed conflicts and geopolitical tensions, and on the other, in today’s Russia, positive auto-images are used, for instance in the logo of the political party United Russia. These diverging contextualizations and interpretations illustrate the flexibility of image attribution through cultural, geographical or temporal transfer.

In het laatste nummer van Tijdschrift voor Slavische Literatuur, dat nu ongeveer ter perse gaat, staan drie nieuwe, door mij uit het Russisch vertaalde verhalen van Aleksandra Boltovskaja: ‘De muskusratbonten muts’, ‘Mijn moerastijd’ en ‘Tante Sjoera’. Daarin vertelt ze over het tv-programma Exotische liefde, haar moerassige jeugd in een Sovjetgat bij Leningrad en een kordate buurvrouw aan wie ze als kind plechtig beloofde nooit te zullen trouwen.

Je krijgt ze binnenkort in je brievenbus, als je tenminste geabonneerd bent op Tijdschrift voor Slavische Literatuur. Als dat niet het geval is, kan je ook gewoon bij mij het boek van Aleksandra Boltovskaja kopen, binnen een dikke maand (ofzo). Ik kom er vermoedelijk nog wel eens op terug (heb honderd exemplaren te slijten).

Voorproefje?