In zijn stuk ‘Dichtbundels tegen de stilstand. Poëzie dient nergens toe’, te vinden in het hersftnummer van MO* (4 september 2014, pp. 96-97), brengt Gie Goris drie dichtbundels met elkaar in verband: Alles is slecht van de Rus Kirill Medvedev, Gedichten van de Deen met Palestijnse roots Yahya Hassan en Liefde en aarde van Tom van de Voorde. Centraal staat de vraag hoe de dichter omgaat met de wetenschap dat zijn teksten over de maatschappij die hem tegen de borst stuit die maatschappij niet veranderen:
Kirill Medvedev debuteerde in 2000 met Alles is slecht, een uitermate programmatische bundel waarin hij het literaire wereldje en de links-radicalen in Moskou op de hak nam: ‘ik ben al heel wat mensen tegengekomen / die, omdat ze zichzelf haten / vanwege hun intellectuele passiviteit, / uit alle macht proberen / haar in zichzelf te verdelgen…’ Daarmee definieerde hij meteen zijn eigen kleine oorlog, die hij ook in de jaren daarna zou blijven voeren. In Mijn fascisme schrijft hij: ‘Volgens mij mag de intelligentsia zich niet opsluiten in elitaire reservaten, niet samensmelten met de overheid of kerk, en niet opgaan in de middenklasse.’
In een later essay, In memoriam Dmitri Koezmin, vat de Russische dichter de overwegend positieve reacties op zijn gedichten en polemieken als volgt samen: ‘We mogen je wel, je bent cool, grappig, anders getalenteerd, we waarderen en respecteren je. Maar je moet niet denken dat je onze levens beïnvloedt.’ De dichter raakt de lezer, die ‘oprecht, adequaat en emotioneel omgaat met mijn tekst’, maar dat heeft niet het minste effect op oorlog of vrede, op politiek of maatschappij. ‘De invloed van de tekst op de lezer is nul komma nul’
Die vaststelling maakt Medvedev radeloos, want rondom zich ziet hij Rusland afglijden naar een nieuw autoritarisme. De “intelligentsia” laat zich al te graag gebruiken door het Kremlin onder Poetin, of ze verliest zich in impotent gedweep met het Westen. Medvedev wil die schijnbaar onvermijdelijke gang van de Russische geschiedenis openbreken met een poëtica die radicaal individueel én politiek is, die de avant-garde in het begin van de 21e eeuw opnieuw wil uitvinden. Maar dat lukt niet: zijn woeste gedichten krijgen applaus, hij wordt gepubliceerd, en daarmee houdt het op.
Als reactie op die impasse besluit Kirill Medvedev te breken met de literaire kringen waarin hij bekendheid verwierf. Hij trekt zijn verzet tegen de greep van het het [sic] systeem zelfs door tot in de radicale consequentie dat hij zijn eigen auteursrecht verwerpt, omdat het literaire establishment afhankelijk is van het oligarchenkapitalisme. De boekenindustrie noemt hij ‘een enorme business in handen van mensen die “amnestie” hebben gekregen voor hun lucratieve criminele verleden’ en ‘in belangrijke mate gesubsidieerd wordt door de olie- en gasindustrie’.
[…] het boek leest als een openbaring, althans voor wie de Russische politiek niet al jaren op de voet volgt. De afrekeningen en discussies onder literaire Russen leggen de angst en de uitzichtloosheid bloot die onder Poetin groeiden, maar die aanvaard werden als alternatief voor de angst en de chaos van de overgangsjaren onder Jeltsin. Het is geen opbeurende lectuur, zoals de titel al doet vermoeden, maar bevat louter door zijn radicale strijdbaarheid meer hoop dan alle zelfhulpboeken bij elkaar. […]
Lees hieronder de volledige bespreking (klikken om te vergroten).
Kirill Medvedev. Alles is slecht. Leesmagazijn. 314 p. ISBN 978-94-91717-09-3. € 19,95. Vertaling uit het Russisch door Pieter Boulogne. Met een inleiding door Keith Gessen, vertaald uit het Engels door Menno Grootveld. Eindredactie door Frank Keizer. Omslag ontworpen door Connie Nijman.
‘Ontwapenend alledaags’ – Jeroen Zuallaert, Knack
‘Inspirerend’ – Arjen van Veelen, NRC Handelsblad
‘Haast bezwerend’ – Claudia Zeller, Absint
‘Griezelig relevant boek’ – Mark Cloostermans, Boekblad
‘Sterke poëzie’ – Maarten Buser, Literair Nederland
‘Wie Rusland beter wil proberen te begrijpen moet zeker Alles is slecht lezen.’ – Wim Brands, VPRO Boeken
‘Een boeiende selectie van de gedichten en essays van een onversneden idealist’ – Erik Ziarczyk, De Tijd
‘Dit boek leest als een openbaring’ – Gie Goris, MO*
‘Mooie en tot denken aanmoedigende essays’ – Jesse van Amelsvoort, 8WEEKLY
‘Een harmonieus geheel van gedichten, essays en acties’ – Obe Alkema, Tzum literair weblog
‘Liefhebbers van Bukowski of auteurs van de beat-generatie kunnen hun geluk niet op’ – Annelies Omvlee, Cutting Edge
‘Zwarte, alarmerende humor’ – Griet Menschaert, Gonzo (circus)
‘Een onherroepelijke strijdkreet van een rebelse overlever, die zijn inkt heeft vermengd met buskruit’ –Tommy van Avermaete, Irrealisten.blogspot.nl
‘Kirill Medvedev kent u van Alles is slecht’ – Gaea Schoeters, De Standaard der Letteren
‘Voor de geinteresseerden in de politiek van Rusland zeker een must’ – Hati Bell
‘Dikke aanrader’ – Martinus Bender, Avier (Onafhankelijk Literair Vlugschrift)
‘Een onthutsend portret van een hopeloos land’ – Michel Krielaars, NRC Handelsblad Boeken