Tagarchief: gedicht

‘Grootse Lajka’ van V. Zaprjagajev

lajkaj

Precies zestig jaar geleden, op 3 november 1957, ging Lajka als eerste hond de ruimte in. De totaal vergeten Sovjetschrijver V. Zaprjagajev schreef er een gedichtje over, dat bij een Sovjetmonument ter ere van Lajka geplaatst werd. Vermoedelijk is het gedicht niet ironisch bedoeld, maar dat is net de charme (of de gruwel). Ik vertaalde het in het Nederlands:

GROOTSE LAJKA

Een hondje als andere honden
Werd bedeeld met een grote eer:
Triomfantelijk werd ze gezonden
Van aard, op een ruimteveer.

Wat Grootse Lajka niet kon weten –
Een hondenverstand gaat dat te boven –
Is dat dit een heldendaad heette
En Rusland haar eeuwig zou loven.

Rondom aard vloog ze non-stop,
Tot zelfopoffering eervol bereid,
Voor de wetenschap brandde ze op
En werd ze een ster voor altijd.

lajka

Getagged , , , , , , , ,

Kirill Medvedev: ‘Je zegt me: schat, ik maak me zorgen over jou…’

22426586_1762540087379609_4984652169208299680_o.jpg

De Russische dichter en activist Kirill Medvedev bij de voorstelling van zijn dichtbundel Biopolitiek (Leesmagazijn, 2017) op Het Betere Boek in Gent (foto: Machteld Ryckaert)

Je zegt me: schat, ik maak me zorgen over jou,

ik ben zo bang dat ze je gaan oppakken

voor de 6 mei-zaak.

 

Ik zeg je: liefje, we zitten al in de tang.

Dus wij moeten helemaal niet bang zijn.

Ik ben ingeschreven in de Malyj Kiselnyjstraat,

Wij wonen samen in de Nizjni Kiselnyjstraat,

Rondom ons liggen wijken van de FSB.

De folterkelders van de Tsjeka, de KGB.

Miljoenen, miljarden verwoeste levens…

 

Mijn kameraden en gelijkgezinden, de bolsjewieken,

Stonden aan de wieg van doeltreffende technieken.

Die zijn nu in handen van verre afstammelingen,

Geen genadeloze helden, maar ellendingen:

Fletse figuren, onopvallende heerschappen.

Overigens kunnen ze wel tegen een grap.

En wij wonen min of meer met hen samen in één pand,

Als ik ze zie sneren ze onverwacht en arrogant:

 

Kameraad Kots, ik hoop dat het goed met u gaat?

Kameraad Kots, waarvoor stond u ook alweer paraat?

Kameraad Kots, wat dacht u van capituleren?

Kameraad Kots, kameraad Kots,

kameraad, kameraad, kameraad, kameraad

Kots…

 

Ik zeg: wees niet bang, ik ben zonder smet,

Wij waren die dag, zoals je nog weet, toch naar ballet.

Dat ik die smeris in elkaar heb getrapt is weliswaar

Op Kanaal 1 voorzien van beeld en commentaar,

Maar zo’n stakker als ik gaan ze toch niet arresteren.

De verzamelde intelligentsia zou protesteren,

Europarlementariërs en mensenrechtenactivisten,

De Estse schrijversbond, de Italiaanse communisten.

En daarom, zie je, hebben ze voor mij ontzag,

En er is echt geen reden voor jouw vrolijke gelach.

Maar wanhopig gaan huilen is ook niet nodig.

Alles gaat goed, alles is cool, ik ben vrij, voorlopig.

Het is lente, wij zitten in ons keukentje met z’n twee.

En rondom ons liggen wijken van de FSB…

 

Kameraad Kots, ik hoop dat het goed met u gaat?

Kameraad Kots, waarvoor stond u ook alweer paraat?

Kameraad Kots, wat dacht u van capituleren?

Kameraad Kots, kameraad Kots,

kameraad, kameraad, kameraad, kameraad

Kots…

 

(Lees hier het originele Russische gedicht, geschreven in maart 2013.)


Kirill Medvedev. Biopolitiek.  Leesmagazijn, 2017. Met een voorwoord door Aleksandr Skidan. Vertaald uit het Russisch door Pieter Boulogne. 68 p. ISBN: 978-94-91717-45-1

biopolitiek-medvedevKirill Medvedev begon aan de in Biopolitiek opgenomen gedichten te schrijven in de nasleep van de Arabische Lente, die even de hoop van de Russische activisten deed opflakkeren. Opvallend zijn de zwarte humor en het burleske. De lyrische ‘ik’, die in vorige bundels aan de zijlijn toekeek op het Russische maffiakapitalisme en het bijbehorende consumentisme, ontpopt zich tot een actieve geweldenaar. Het universum van de dichter lijkt grimmiger te worden naarmate Poetin bij zijn onderdanen de duimschroeven aandraait. De Russische criticus Aleksandr Skidan noemde het ‘een voor iedereen toegankelijk, democratisch straattheater, een blamage aan het adres van de sceptici die niet geloven in de haalbaarheid van het project van de zelfkritische, reflexieve en tegelijkertijd populaire linkse cultuur’. Voor deze dichtbundel ontving Medvedev de prestigieuze Andrej Belyj-prijs, waarvan het prijzengeld bestaat uit een roebel, een fles wodka en een appel.

Na zijn doorbraak als dichter in 2002 nam Kirill Medvedev (1975) stapsgewijs afstand van de Russische literaire wereld, om na een zelf opgelegd moratorium in 2011 een comeback te maken onder zijn eigen voorwaarden. Hij is de auteur van de dicht- en essaybundels Alles is slecht (2000), Invasie (2002), Teksten uitgegeven zonder medeweten van de auteur (2007), 3% (2007) en Lang leven, jong sterven (2011). Naast dichter is Medvedev de Russische vertaler van Charles Bukowski, Pier Paolo Pasolini, Victor Serge en van de neomarxistische theoretici Terry Eagleton en Michael Löwy. Hij is ook een activist van de Russische Socialistische Beweging, de drijvende kracht achter de Vrije Marxistische Uitgeverij en de leadzanger van de band Arkady Kots. In de zomer van 2017 nam zijn politieke engagement de vorm aan van kandidaatstelling voor de Moskouse gemeenteraadsverkiezingen.

Getagged , , , , , ,

Rectificatie. Wat de alwetende verteller van Kader Abdolah niet wist over Poesjkin

In de eerste druk van zijn laatste boek Salam Europa! (Prometheus, 2016, pp. 99-100) laat de Perzisch-Nederlandse schrijver Kader Abdolah het personage van de sjah de Russische dichter Aleksandr Poesjkin citeren – eerst een stukje in het Russisch (om de Nederlandse en Vlaamse slavisten te plezieren?) en dan een volledig gedicht in mijn vertaling (geplukt van deze webpagina):

Poesjkin.png

De alwetende verteller van Kader Abdolah leidt het citaat als volgt in:

“De sjah kende een van zijn [Poesjkins] gedichten gedeeltelijk uit het hoofd, maar hij wist niet dat de tsaar niets van Poesjkin en zijn gedichten moest hebben. Hij wist ook niets over het rebelleren van Poesjkin tegen de autocratie, en dat dit gedicht, Ode aan de vrijheid uit 1818, een beroemd manifest was.”

Na het lezen van deze uitleg, die verder gaat met de bewering dat Poesjkin vanwege deze verzen lange tijd uit Sint-Petersburg verbannen werd, is de lezer meer dan een beetje geneigd om het geciteerde gedicht te identificeren als Ode aan de vrijheid (eigenlijk Vrijheid. Een ode).

Dat klopt niet: het geciteerde gedicht is niet Vrijheid. Een ode (geschreven eind 1817), maar wel Aan Tsjaädajev (vermoedelijk geschreven in 1818 en voor het eerst gepubliceerd in 1829, in gecensureerde vorm).

Alwetende vertellers kunnen niet alles weten.

Getagged , , , , , , , , ,

Kirill Medvedev. ‘in het tijdschrift afisja…’

in het tijdschrift afisja
verscheen een artikel van mijn vriend misja
het verscheen onder andermans naam
de naam van een of ander wijf
(dat gebeurde met zijn toestemming)
en toen misja dat tijdschrift mailde
om te vragen
of hem misschien
een honorarium toekwam
voor zijn artikel
toen antwoordde het
met één enkel woord:
‘njet’;
toen misja me over dat voorval vertelde
kookte ik van woede;
ik zei misja dat ik als ik hem was
al mijn banden
met dat afisja
zou verbreken
dat ik ze zou opbellen
en uitmaken voor kankerhoer
om er ten minste nog die voldoening
uit te halen;
maar misja is wijs en beheerst
het valt zelfs te vermoeden
dat hij met dat voorval
zijn voordeel gedaan heeft;
in dit leven
zal misja alles goed aanpakken
en ik zal blijven
zitten in de shit
met die principes van me

[Uit de bundel Все плохо (Alles is slecht)]

Alles is slechtKirill Medvedev. Alles is slechtLeesmagazijn. 314 p. ISBN 978-94-91717-09-3. € 19,95. Vertaling uit het Russisch door Pieter Boulogne. Met een inleiding door Keith Gessen, vertaald uit het Engels door Menno Grootveld. Eindredactie door Frank Keizer. Omslag ontworpen door Connie Nijman. 

‘Inspirerend’ – Arjen van Veelen, NRC Handelsblad

‘Wie Rusland beter wil proberen te begrijpen moet zeker Alles is slecht lezen.’ – Wim Brands, VPRO

‘De Russische Bukowski’, ‘Een van de origineelste stemmen van de linkse oppositie’ – Jeroen Zuallaert, Knack

Getagged , , , ,

Vladimir Nabokov: Dostojevski

Тоску́я в ми́ре, как в аду́,
уро́длив, су́дорожно-све́тел,
в своëм проро́ческом бреду́
он век наш бе́дственный наме́тил.

Услы́ша вопль его́ ночно́й,
поду́мал Бог: уже́ль возмо́жно,
что все дaро́ванное Мной
так стра́шно бы́ло бы и сло́жно?

Op aarde klagend als in de hel
was het met monsterachtigheid
dat hij in zijn profetische ge-ijl
de gesel beschreef van onze tijd.

Zijn nachtschreeuw zette God aan het denken:
‘Is het misschien dan toch echt waar
dat die van Mij afkomstige geschenken
zo vreselijk kunnen zijn en zwaar?’

Vertaling © 2012 Pieter Boulogne. Oorspronkelijke titel: “Достоевский” (1919)

Vladimir Vladimirovitsj Nabokov (1899-1977), erelid van de door Karel van het Reve opgerichte anti-Dostojevskiclub

Getagged , , , , ,