Van Poesjkin tot Poetin en snel terug

Om Internationale Vrouwendag te vieren schenk ik jullie, heel toepasselijk, mijn onderstaande vertaling van het non-fictie-verhaaltje van Aleksandra Boltovskaja ‘De idioot’. Het is een van de teksten die we graag gepubliceerd hadden gezien in haar boek Hoe ik het plan van mijn moeder saboteerde en trouwde met een Belg, dat een maand geleden verschenen is bij Borgerhoff & Lamberigts. De uitgever oordeelde daar echter anders over, en in deze hebben we het onderspit gedolven. Nochtans is het, wat mij betreft, een pareltje.

A propos: intussen zijn mijn honderd exemplaren van Sasja’s boek zo goed als allemaal de deur uit – waarvoor grote dank aan alle kapitaalkrachtige lezers. Ik verwijs andere geïnteresseerden dus graag door naar de webshop van de uitgever, of naar je boekhandel (het boek is op dit moment in voorraad in alle 140 Standaard-boekhandels in Vlaanderen). Hier kan je drie verhalen van Aleksandra Boltovskaja lezen bij wijze van voorproef, en hier licht ik een tipje van de sluier op over mijn voorwoord. Emmanuel Waegemans heeft een behoorlijk uitgebreide recensie over het boek geschreven, waarin hij ook aandacht besteedt aan het eerder zeldzame fenomeen ‘geautoriseerde vertaling’.

Dэ idiooТ

Plotsklaps werd ik teruggekatapulteerd naar een voorval dat lang geleden in mijn leven plaatsvond.

Ik ben vijfentwintig, hoogzwanger, en mijn Russische ex (waarmee ik op dat moment getrouwd ben) en ik nemen de bus, in het putje van de winter. We hebben een lange rit voor de boeg. Ik installeer me op een alleenstaand zitje en begin in mijn lievelingsboek te lezen: De idioot van Dostojevski. Boven mij toornt mijn ex uit, en tegenover mij zit een jonge man, met blauwe ogen. Hij draagt een chique berenmuts en slaat aandachtig de scène gade die zich tussen mijn ex en mij afspeelt: ‘Houd ermee op Dostojevski te lezen! Je bent al nerveus genoeg. Dostojevski is schadelijk voor de baby!’ ‘Laat los, ik wil lezen, Dostojevski is helemaal niet schadelijk!’ Mijn ex begint De idioot uit mijn handen te trekken. Plots staat de blauwogige man met de berenmuts recht, neemt hij de krullenkop van mijn ex-man vast en begint hij erin te brullen: ‘Geef haar Do-sto-jev-ski terug!’ Geschrokken laat mijn man het boek los, en zet hij de verdediging in. Na een tijdje staken ze hun worsteling, en beginnen ze een conversatie. Ik vang er flarden van op, zoals dat die jonge man op een gegeven moment tegen mijn man zegt: ‘Bied haar je verontschuldigingen aan, al was het maar pro forma.’

Zoveel jaren later voel ik nog altijd dankbaarheid tegenover die blauwogige nobele onbekende. En nog altijd vind ik het spijtig dat hij heel de weg lang praatte met mijn ex, en niet met mij.